Η αξία του «σωστού» πελµατογραφήµατος
Τα τελευταία χρόνια η εξέταση του πελµατογραφήµατος κερδίζει όλο και περισσότερους υποστηρικτές. Ο λόγος είναι απλός: Με µία πολύ απλή, γρήγορη και ανώδυνη εξέταση ο ασθενής µπορεί να απαλλαγεί από χρόνιους πόνους σε διάφορα σημεία του σώματός του, προλαμβάνοντας την εξέλιξή τους.
Άλλωστε, το πελµατογράφηµα αφορά όλες τις ηλικίες ανεξαρτήτως πάθησης, βοηθά στην ποιότητα της καθημερινότητάς µας και ενδιαφέρει κυριολεκτικά όλους µας!
Τι είναι το πελµατογράφηµα;
Το πελµατογράφηµα ή κινητική ανάλυση βάδισης (στατική και δυναµική) είναι µία διαγνωστική ηλεκτρονική συσκευή που λειτουργεί χωρίς ακτινοβολία ή ραδιενέργεια. Αποτελείται από χιλιάδες αισθητήρες, οι οποίοι καταγράφουν και αναλύουν τη βάδιση σε δισδιάστατες και τρισδιάστατες γραφικές παραστάσεις και καθιστά αναγνωρίίιµες τις ανατοµικές παραλλαγές και τις παθήσεις των κάτω άκρων.
Το πελµατογράφηµα είναι µία αποτελεσµατική εξέταση, που αναλύει την κατανομή των πιέσεων στα πόδια κατά τη στάση και τη βάδιση. Μας δίνει πληροφορίες για τις παθήσεις των κάτω άκρων, οι οποίες µπορεί να οφείλονται σε λάθος στάση του σώµατος ή σε κακή µηχανική λειτουργία των ποδιών.
Τι µας οδηγεί στην εξέταση του πελµατογραφήµατος;
Οι απαιτήσεις της σύγχρονης ζωής µάς αναγκάζουν καθηµερινά να πιέζουµε τον οργανισµό µας, προκειµένου να αντεπεξέλθουµε στις όλο και πιο αυξανόµενες ανάγκες. Αποτέλεσµα είναι να νιώθουµε πόνους στη µέση, στα ισχία, στα γόνατα, καθώς και στα πέλµατα.
Η πλατυποδία, η κοιλοποδία, η ραιβοποδία, η άκανθα πτέρνας, ο πόνος στα µετατάρσια, οι τύλοι (γνωστοί σε όλους κάλοι) και η ανισοσκελία µπορεί να προκαλέσουν αφόρητους πόνους, που θα µας περιορίσουν στις καθηµερινές δραστηριότητές µας.
Οφέλη από την εξέταση του πελµατογραφήµατος
• Τα δεδοµένα ενός στατικού πελµατογραφήµατος παρέχουν πληροφορίες σχετικά µε: τις υψηλές πελµατιαίες πιέσεις που ασκούνται στο πέλµα, καθώς και τον µέσο όρο αυτών,
• την ισορροπία του ασθενούς (stabilometry) σε σχέση µε το κέντρο βάρους του σώµατός του ή για το κάθε πόδι ξεχωριστά,
• την επιφάνεια στήριξης,
• τη θέση που βρίσκεται η πτέρνα (βλαισότης) σε σχέση µε το πρόσθιο τµήµα του ποδιού,
• τη φόρτιση της ποδικής καµάρας κ.ά.
Ανάλογα µε το λογισµικό, υπάρχει η δυνατότητα να µετρηθούν αποστάσεις ή ακόµα και γωνίες µεταξύ αξόνων της προτίµησης του εξεταστή, ενώ υπάρχουν δισδιάστατες και τρισδιάστατες απεικονίσεις.
Πληθώρα είναι και τα δεδοµένα από τη δυναµική µέτρηση, όπου, εκτός από τα παραπάνω, δίνεται επιπλέον ανάλυση σχετικά µε:
• τον χρόνο παραµονής των πελµατιαίων πιέσεων
• την κινηµατογραφική ανάλυση του βηµατισµού
• την κατηγοριοποίηση του βηµατισµού σε φάσεις (gaitcycle)
• τον μέσο όρο των πελµατιαίων πιέσεων σε γραµµή (COP line)
• την ανάλυση και σύγκριση μεταξύ βηματισμών
• την επιμέρους ανάλυση για οποιαδήποτε ανατοµική περιοχή
Ευπαθείς οµάδες
Τα δεδοµένα που λαµβάνονται από τη µέτρηση των πελµατιαίων πιέσεων µπορούν να χρησιµοποιηθούν για την εκτίµηση καθώς και για τους µετέπειτα χειρισµούς (θεραπεία) σε ασθενείς µε µεγάλη ποικιλία διαταραχών του ποδιού, που συνδέονται µε νευρολογικές ή και µυοσκελετικές δυσλειτουργίες, οι οποίες προσβάλλουν παιδιά και ενήλικες.
• Τα παιδιά αποτελούν µία από τις πιο ευαίσθητες οµάδες. Οποιοδήποτε πρόβληµα και αν έχουν σχετικό µε τη µηχανική των κάτω άκρων είναι αντιµετωπίσιµο. Επειδή βρίσκονται σε στάδιο ανάπτυξης, τα οστά τους είναι εύπλαστα, δηλαδή δεν έχουν οστεοποιηθεί ακόµα, και έτσι υπάρχει περιθώριο να βελτιωθεί η µηχανική του ποδιού τους και κατά συνέπεια ολόκληρου του σώµατός τους.
• Εξίσου ευαίσθητη οµάδα είναι και οι αθλητές. Οι καθηµερινές προπονητικές απαιτήσεις οδηγούν σε υπερβολική καταπόνηση των κάτω άκρων. Ειδικότερα αν υπάρχει κάποιο εµβιοµηχανικό πρόβληµα, δηλαδή λανθασµένη κίνηση των κάτω άκρων κατά τη βάδιση, ο τραυµατισµός, το διάστρεµµα ή η χαµηλή απόδοση είναι µερικές από τις συνέπειες. Εξαιτίας της σωµατικής καταπόνησης των αθλητών, είναι εύκολο να τραυµατιστούν και να οδηγηθούν σε αναγκαστική αποχή από τον προπονητικό στίβο. Κάτι τέτοιο θα σήµαινε µείωση της απόδοσής τους. Κάνοντας όµως την εξέταση του πελµατογραφήµατος, µπορούν να θωρακίσουν την υγεία τους, βοηθώντας τα άκρα τους να λειτουργήσουν σωστά, ώστε να αποφευχθούν τραυµατισµοί και ταυτόχρονα να δώσουν το µέγιστο των δυνατοτήτων τους, χωρίς να τους «κρατά πίσω» η λάθος µηχανική του ποδιού.
• Άτοµα µε σακχαρώδη διαβήτη. Μεταβολικές παθήσεις, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, επιφέρουν επιπλοκές στον άκρο πόδα. Ο εντοπισµός των πελµατιαίων πιέσεων θεωρείται ύψιστης σηµασίας για τον περιορισµό των εξελκώσεων και κατ’ επέκταση των ακρωτηριασµών.
Κλινική εφαρµογή του πελµατογραφήµατος
Στον χειρουργικό τοµέα: Πελµατογράφηµα γίνεται πριν από την επέµβαση και κατόπιν αυτής (µετά το στάδιο σχετικής αποκατάστασης) για ακόµη πιο ολοκληρωµένη εικόνα του θεράποντος ιατρού, ιδιαίτερα όταν οι επεµβάσεις γίνονται στις περιοχές των µεταταρσίων και των δακτύλων, όπου πλέον οι φορτίσεις θα είναι διαφορετικές.
• Στη ρευµατοειδή αρθρίτιδα: Λόγω των δυσµορφιών που προκαλεί στα πέλµατα.
• Στη νευρολογία: Σε παθήσεις που προσβάλουν την παρεγκεφαλίτιδα και την ισορροπία.
• Στην τραυµατολογία: Έπειτα από κατάγµατα, διαστρέµµατα κ.λπ.
Ποιος «αποκρυπτογραφεί» το πελµατογράφηµα;
Εξίσου σηµαντικό στοιχείο για τη φροντίδα των κάτω άκρων είναι η σωστή και έγκυρη διάγνωση του πελµατογραφήµατος.
Η υπεύθυνη διάγνωση πρέπει να γίνεται µόνο από ειδικούς της υγείας των κάτω άκρων, δηλαδή από ορθοπαιδικούς, φυσιάτρους, φυσικοθεραπευτές και ποδολόγους – ποδιάτρους.
∆εν µπορεί ο οποιοσδήποτε να διαβάσει και να αξιολογήσει την εξέταση και πολύ περισσότερο να αποφασίσει τι είδους πέλμα θα κατασκευάσει και από τι υλικό.
Τα υλικά που χρησιμοποιούνται από τους ποδολόγους – ποδιάτρους είναι ηλεγμένα και πιστοποιημένα (CE) και το βασικότερο είναι εξατομικευμένα.
Τέλος, η επιμέλεια της κατασκευής των ορθωτικών πελµάτων φέρει την υπογραφή του ειδικού, ο όποιος υποχρεούται να έχει πτυχίο πανεπιστημιακού επιπέδου µε γνώσεις πάνω στην ορθωτική και να υπάγεται στην νοµοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κατασκευή ιατροτεχνολογικού υλικού.